Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) ziraat, su ürünleri ve orman dışında mühendislikteki başarı sıralamasını, ilgili puan türünde 240 bin olarak belirlemesinin ardından YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç’a bu baraj kararının nedenlerini ve daha sonra yapılacak çalışmaları sorduk:

YASA TASLAĞI HAZIRLIĞI YAPILIYOR

Türkiye’de birçok ülkedekinin aksine meslek icra etmek için bir sınav yok. Bu durum ise bir takım sorunlara yol açıyor. Bundan dolayı, hiç olmazsa girdi kontrolünde bir baraj, bir filtre koyalım istiyoruz. Doğru olan çıktı kontrolü için de bir mekanizma bulunmasıdır, fakat bu, bizim dışımızda yasama faaliyetini gerektiriyor. YÖK olarak pek çok ülkede olduğu gibi bazı programlarla sınırlı olmak kaydıyla, meslek icra etme hakkına sahip olabilmek için meslek sınavının getirilmesine yönelik yasa taslağı önerisi üzerinde çalışmaya başladık. Bu konuda son sözü söyleyecek elbette Meclis’tir.

Mühendisliğe baraj geliyor

YAKLAŞIK 2 BİN KONTENJANI ETKİLİYOR

Geçen senenin verilerini aldığımızda, yani bu karar geçen sene alınmış olsa idi, 2 bin civarında öğrenciyi etkileyecekti. Belirtmek gerekir mühendislik programlarında, geçen sene başarı sıralaması şartı getirdiğimiz tıp ve hukuktan farklı bir durum var. Bu iki programa alt sıralardan öğrenci alanlar daha ziyade vakıf üniversiteleri idi. Mühendislik programlarında ise durum tersine, alt sıralardan öğrenci alan üniversiteler daha ziyade devlet üniversiteleri. Biz iki tür üniversiteye de bu konularda aynı bakış açısıyla bakıyoruz, zira aynı sonucu üreten dereceleri/diplomaları veriyorlar. Ayrıca, vakıf üniversitelerinin kendileri bu alt sınırı yukarı çekebilecekler.

FAKÜLTE DEKANLARI İSTEDİ 

Biz tıp ve hukukla ilgili programlar hakkında kararlar alırken mühendislik de gündeme geldi. Mühendislik fakülteleri dekanları bu yönde bizden talepte bulundu. Biz ise ‘tedricîlik’ ilkemize göre ilk önce tıp ve hukuk için alınan kararın sonuçlarını görmek istedik ve bekledik, uygulama iyi sonuç verdi. Bu sonuçlar bizi cesaretlendirdi. Mühendislik fakülteleri dekanlar düzeyinde iki defa toplandı. Mühendislik alanındaki sorunlara yönelik çözüm önerileri arasında bu talep de vardı. Biliyorsunuz, 180 barajını aşan herkesin dilerse mühendis olabilme durumu ortaya çıktı. Unutulmasın, son yıllarda üç defa baraj aşağı çekilmişti. Halbuki sistem programların aradığı yetkinliği sorgulayan bir sistem. Böylece sistemin bu işlevi anlamsızlaştı. Elbette mühendislik eğitiminde kalite sadece bununla yönetilecek bir husus değil, fakat bu da kalitenin girdi ile alakalı bir yönüdür. Başkaca tedbirlerin alınması gerektiğini de biliyoruz. Yeni adımlar atacağız. Türkiye artık eğitimin birinci önceliğinin kalite olmasını istiyor.

3 FAKÜLTE İÇİN AYRI ÇALIŞMAMIZ VAR

Su ürünleri, orman ve ziraat mühendisliklerini kararımızın haricinde tuttuk. Bunların kendilerine has, derin ve yapısal sorunları var. Bunların üzerinde de müstakil olarak ilgili taraflarla birlikte çalışacağız. Hoca yığılmalarının çok olduğu, altyapısı tamamlandığı halde yıllardır öğrencinin kaydolmadığı bölümler var. İstihdam imkânları bu alanlarda maalesef daha sınırlı ve daha fazla devlet ağırlıklı. Devletin ise bu alanda aldığı kişi sayısı az. Bunları çalışıyoruz. Başarı sıralaması getirilen mühendislik programlarının, dolaylı olarak başarı sıralaması getirilmeyen bu programlar üzerinde olumlu etkisi olacağını düşünüyoruz.

KKTC’DEKİ ÜNİVERSİTELERİ DE KAPSIYOR

Geçen sene tıp ve hukukla ilgili kararımız geç alındığı için KKTC üniversitelerini dışarıda tutmuş, onlar için uygulamayı bir yıl ertelemiştik. Bu bir yıllık ertelemeye KKTC akademi camiası tepki gösterdi. Biz bu tepkiden sadece mutlu olduk. Mühendislikte daha geniş bir süreçte bu kararı aldığımız için bu sefer Kıbrıs’ı da dahil ettik. Yani tıp, hukuk ve mühendislikteki başarı sıralaması barajı bu yıl Kıbrıs üniversitelerini de kapsıyor.

MİMARLIĞA BARAJ KARARI DA ÖNÜMÜZDEKİ HAFTALARDA

2016’da mimarlık için de başarı sıralaması şartı getireceğiz. Aslında mimarlıktaki durum mühendisliklere nispeten daha iyi. Fakat bazı üniversitelerimizde mimarlıkta aynı sınıftaki öğrenciler arasında başarı sıralaması farkı 200 bini aşıyor. Çok yüksek ve çok düşük puanlı öğrencilerin aynı sınıfta, aynı hocalar ve aynı müfredat ile ders görmesi, öğrencinin mütecanis bir yapıda olmaması eğitim öğretimin niteliğinde sorunlara yol açıyor ve bu haklı şikayetlere, eleştirilere konu oluyor. YÖK olarak bu eleştirileri dikkate almak ve gereğini yapmak durumundayız.

EĞİTİM FAKÜLTELERİ İLE İLGİLİ BARAJ ŞİMDİLİK YOK

Eğitim fakültelerine başarı sıralaması getirilmesi için de yoğun talep var. Fakat bu, diğerlerine nispeten daha zor ve karmaşık. Bir taraftan formasyon verdiğiniz eğitim fakültesi dışındaki programlar var. Diğer taraftan öğretmenlik mesleğini devlet kurumlarında icra için bazı sınavlar bulunuyor. Ayrıca MEB tarafından hazırlanan öğretmen yetiştirme ile ilgili strateji belgesinin yürürlüğe girmesini de bekliyoruz. YÖK olarak bu yaptığımız düzenlemeleri katılımcı ve şeffaf bir süreç içinde gerçekleştiriyoruz. Aldığımız kararların sonuçlarını dikkatlice izliyoruz. Yükseköğretim dinamik bir süreç; gerektiğinde bu aldığımız kararlar değerlendirilip geliştirilebilir, değiştirilebilir. Ama meslek üreten bazı programlarla ilgili özel bir planlamamızın olduğunun artık farkına varıldığını sanıyorum.

TIP VE HUKUKTA HEDEFE ULAŞILDI

Tıp programına 2014-ÖSYS’de 101 bininci, hukuk programına ise 366 bininci aday yerleşmişti. Başarı sırasının getirildiği 2015-ÖSYS’de tıp programına en alt sıra olarak 31 bin 670’inci adayın, hukuk programına ise en alt sıra olarak 149 bin 962’nci adayın yerleştiği görüldü. Bu konuda da alınan karar doğru sonuç üretmiş ve hedefine ulaştı.

KILAVUZDA SÜRPRİZLER VAR

Tercih mukayeseyi, mukayese de bilgiyi gerektirir. Öğrencilerimizin sağlıklı bilgi ile karşılaştırmalar yapmasını sağlamaya ve bilinçli tercihlerde bulunmasına gayret ediyoruz. 2016’da akredite edilen programları kılavuzda belirteceğiz. Bazı merkezi sınavlardaki üniversite mezunlarının başarılarının oransal olmak kaydıyla verilmesini düşünüyoruz. Bölümlere dair bilgiler de yer alacak. Kılavuzda yer vereceğimiz ek bilgiler öğrencilerimizin yararına olacak, başkaca bilgiler de yer alacak.